Fotostarzenie skóry. Jak światło słoneczne wpływa na skórę?

Artykuł opisuje czynniki wpływające na starzenie się skóry ze szczególnym uwzględnieniem promieniowania UVA  i UVB, będących czynnikiem który możemy kontrolować. Szczegółowo opisano zmiany w skórze indukowane promieniowaniem słonecznym.

Starzenie się skóry oraz całego organizmu jest procesem naturalnym, który polega na zmniejszeniu biologicznej aktywności komórek i spowolnieniu procesów regeneracyjnych. Odpowiedzialne za starzenie są czynniki wewnętrzne, także genetyczne, oraz czynniki zewnętrzne, głównie promieniowanie UV.

Skóra zazwyczaj ulega starzeniu szybciej niż pozostałe narządy, ponieważ jest bezpośrednio narażona na destrukcyjne działanie czynników zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Starzenie się skóry jest związane między innymi ze zmianami degeneracyjnymi dotyczącymi wszystkich warstw skóry. Następuje degradacja włókien elastynowych, zmniejsza się ilość fibroblastów, które produkują mniej kolagenu.

Ekspozycja na promieniowanie słoneczne skutkuje przyspieszeniem procesu starzenia się skóry. Słoneczne starzenie się skóry jest przewlekłym procesem zapalnym różniącym się od naturalnego procesu starzenia i określane jest fotostarzeniem. Ze względu na liczną obecność komórek zapalnych naciekających skórę, fotostarzenie czasami określane jest jako słoneczne zapalenie skóry – heliodermatitis.

Fotostarzenie następuje na skutek działania promieniowania UVA oraz UVB.

Zakres promieniowania widzialnego oraz ultrafioletowego.

Naturalnym źródłem promieniowania UV jest promieniowanie słoneczne.
Do powierzchni ziemi dociera głównie promieniowanie długofalowe 320-400 nm, czyli UVA i ma ono zdolność penetrowania aż do warstwy siateczkowej i brodawkowej skóry, oddziałując na: fibroblasty, komórki dendryczne skóry, komórki śródbłonka naczyniowego oraz na limfocyty T, komórki tuczne i granulocyty.

Promieniowanie o krótszej długości fali, UVB, o zakresie 290-320 nm, dociera jedynie w ok. 10 % do żywej warstwy naskórka.

Głębokość przenikania przez warstwy skóry promieniowania UV

Efekty działania promieniowania na skórę można podzielić na natychmiastowe oraz opóźnione:

- Reakcje natychmiastowe, zależne od ilości pochłoniętej energii, mają charakter oksydacyjno-redukcyjny i powodują powstawanie wolnych rodników. Nadmiar wolnych rodników prowadzi do zniszczenia błon komórkowych i powoduje uwolnienie mediatorów zapalnych - histaminy, serotoniny i prostaglandyn. Ponadto następuje rozszerzenie naczyń włosowatych, co skutkuje pojawieniem się obrzęku i rumienia.

Reakcje natychmiastowe są indukowane głównie przez promieniowanie o krótszej długości fali, czyli UVB.

- W wyniku reakcji opóźnionych następuje uszkodzenie struktury elastyny oraz kolagenu. Ekspozycja na promieniowanie UVA i UVB aktywuje metaloproteinazy - enzymy  produkowane przez fibroblasty regulujące procesy regeneracji skóry a ich nadmierna aktywność prowadzi do niszczenia kolagenu, co za tym idzie utraty jędrności skóry i powstawanie głębokich zmarszczek.

Promieniowanie UV może indukować powstawanie zmian nowotworowych skóry poprzez uszkodzenie DNA komórkowego. UVA powodując powstawanie wolnych rodników wpływa na oksydację białek, lipidowych błon komórkowych oraz nici DNA.

Główne zmiany w skórze wywołane nadmierną ekspozycją na promieniowanie słoneczne (UVA):

Naskórek:

• pogrubienie naskórka,

• suchość, szorstkość i złuszczanie,

• przerost gruczołów łojowych.

Skóra właściwa:

• powstawanie nacieków złożonych z limfocytów, neutrofilów, makrofagów, mastocytów,

• zmniejszenie ilości kolagenu,

• nagromadzenie nieprawidłowego kolagenu w górnych warstwach skóry,

• zaburzenia struktury włókien elastynowych i ich nagromadzenie w skórze właściwej (elastoza),

• uszkodzenie sieci drobnych naczyń krwionośnych – zanik, zarastanie, poszerzenie,

• zaburzenia działania melanocytów,

• rozszerzenie ujść gruczołów łojowych, pojawienie się zaskórników.

Objawami wyżej wymienionych zmian są miedzy innymi: suchość i szorstkość skóry, głębokie zmarszczki, odbarwienia, przebarwienia, brodawki łojotokowe, teleangiektazje, nowotwory skóry.

Ochrona skóry przed fotostarzeniem:

1. Unikanie promieniowania UVA oraz UVB
2. Zastosowanie filtrów przeciwsłonecznych
3. Przyjmowanie antyoksydantów minimalizujących powstawanie wolnych rodników w okresie wzmożonej ekspozycji na słońce, takich jak witamina E, kwas liponowy, astaksantyna.

____________________________________________________________________________________________________________________________

Zainteresował Cię artykuł? Otrzymuj najświeższe informacje prosto na swój adres e-mail. Zapisz się do naszego Newslettera na stronie głównej.

Kliknij ten link by się zapisać.

Nie lubimy spamu tak jak Ty. Nikomu nie udostępniamy adresów e-mail. Zawsze możesz zrezygnować z otrzymywania wiadomości klikając w link.