Czosnek - roślina przyjazna zdrowiu

Allium sativum Czosnek pospolity

Używa się go od tysięcy lat zarówno w medycynie jak i w kuchni. Jest rośliną wieloletnią, dorasta 50 cm wysokości. Najważniejszą ze względów medycznych częścią rośliny jest złożona bulwa. Każda główka (bulwa) składa się z 4 do 20 ząbków, a każdy z nich waży około 1 g.

Czosnek rośnie prawie we wszystkich strefach klimatycznych. Ma jednak duże wymagania, jeśli chodzi o glebę. Najkorzystniejsze warunki uprawy to duża wilgotność gleby i duże nasłonecznienie. Potentatami w uprawie czosnku są takie kraje jak: Hiszpania, Indie, Egipt, Włochy, Turcja.

Służy jako pożywienie, przyprawa, lek, a także jako afrodyzjak. Czosnek był często chwalony jako cudowny lek. Jako afrodyzjak znany był już w starożytnym Egipcie. Rzymianie poświęcili go bogini płodności Ceres i sporządzali z niego napój miłosny z dodatkiem odrobiny kolendry. W wielu starych książkach zielarskich można wyczytać, że roślina ta pobudza do nierządu. Poza tym leczy impotencję spowodowaną złymi czarami. Podobno spożywanie posiłków z dużą ilością czosnku ma często działanie erotyzujące.

W starożytnym Egipcie był rośliną świętą. Pospólstwo nie mogło uprawiać Allium sativum w przydomowym ogrodzie (groziła za to kara), a kapłanom zabraniano jedzenia potraw z dodatkiem czosnku, ponieważ był to dla nich pokarm nieczysty. Roślinę chowano razem ze zmarłymi faraonami. Egipcjanie wierzyli, że czosnek pomaga usuwać zmęczenie, dlatego robotnicy pracujący przy budowie piramidy Cheopsa co miesiąc dostawali solidny jego zapas.

Nie bez znaczenia są również kulinarne zalety czosnku. Stosowany do tłustych mięs, takich jak wieprzowina i baranina, znacznie poprawia ich smak. Można go też używać do drobiu, królików i dziczyzny. Bez czosnku nie obejdzie się wiele popularnych gatunków wędlin, np. salami i kabanosy.

Świeży czosnek należy spożywać po wcześniejszym przeciśnięciu go przez prasę bądź zmiażdżeniu, ponieważ zgniatanie niszczy błony komórkowe i uwalnia enzym zwany alliinazą. Rozkłada on bezwonną alliinę do związku charakteryzującego się silnym działaniem antybiotycznym i zapobiegającego tworzeniu się zakrzepów.

Nauka wciąż odkrywa niezwykłe właściwości lecznicze tej rośliny i stawia ją na jednym z najwyższych miejsc wśród naturalnych produktów roślinnych o udokumentowanych właściwościach terapeutycznych. Najważniejsze z nich to:

Działanie antyoksydacyjne:

Związki siarkowe czosnku pospolitego (w tym allicyna) wykazują silną aktywność antyoksydacyjną (zmniejszają o 60% poziom zniszczeń wywoływanych przez wolne rodniki, jednocześnie podnoszą o 40% poziom wewnętrznych antyoksydantów, samodzielnie produkowanych przez ludzki organizm).

Regulacja działania insuliny:

Typ budowy związków siarkowych zawartych w czosnku jest zbliżony się do kwasu liponowego (ALA) i tauryny, w związku z czym aktywizują one insulinę – ułatwiając wnikanie glukozy, aminokwasów i kreatyny do komórek mięśniowych.

Redukcja tkanki tłuszczowej:

Pod wpływem zawartych w czosnku substancji regenerowane są wiązania insuliny w błonach komórkowych, co w konsekwencji skutkuje wzrostem podatności na rozwój tkanki mięśniowej, przy jednoczesnym zmniejszeniu tendencji do rozwoju tkanki tłuszczowej.

Wykazują też identyczna aktywność, jak niektóre termogeniki (preparaty podnoszące temperaturę ciała by nasilić spalanie tłuszczu), więc tym samym ułatwiają redukcję tłuszczu zapasowego.

Hamowanie rozwoju zmian miażdżycowych:

Składniki czosnku obniżają poziom cholesterolu i trójglicerydów, zmniejszają ciśnienie krwi, hamują zlepianie się płytek krwi oraz zapobiegają niebezpiecznym reakcjom utleniania tłuszczów w krwiobiegu. Za te szczególne właściwości profilaktyczne i terapeutyczne w największym stopniu odpowiada – allicyna – jeden z najbardziej aktywnych biologicznie związków obecnych w czosnku. To swoista obrona nie tylko przed zawałem serca, ale także udarem mózgu, arteriosklerozą oraz spadkiem kondycji psychofizycznej w wieku podeszłym.

Działanie przeciwbakteryjne:

Związki aktywne czosnku niezwykle efektywnie niszczą drobnoustroje w drogach oddechowych, moczowych, płucach i jamie ustnej, a także hamują rozwój grzybów pleśniowych. Przed działaniem tej rośliny w szczególności nie potrafią bronić się owsiki oraz inne pasożyty przewodu pokarmowego. Za te szczególne właściwości bakteriobójcze szczególnie odpowiada allicyna, która może aktywnie hamować nawet rozwój bakterii Helicobacter Pyroli. Czosnek także skutecznie radzi sobie z wirusami, szczególnie grypy, wspomaga prace układu odpornościowego oraz utrudnia rozwój komórek rakowych.

Czosnek jako środek poprawiający trawienie:

Składniki czosnku wspomagają wydzielanie żółci, rozpuszczają tłuszcze oraz ułatwiają prace enzymom odpowiedzialnym za ich rozkład. Jednocześnie pobudzają wydzielanie soku żołądkowego, zwiększają proces przyswajania pokarmów oraz wzmagają apetyt. Ponadto aminokwasy siarkowe zawarte w czosnku: cysteina i cystyna – pełnia ważna rolę w procesach oczyszczania wątroby, wspierając pracę tego narządu.

Ponadto wykazano działanie immunostymulujące, poprawiające prace układu oddechowego, oraz korzystnie wpływa na działanie gruczołu krokowego u mężczyzn

Ponieważ powstające w organizmie z allicyny wielosiarczki pozostawiają nieprzyjemny oddech na wiele godzin, wiele osób unika spożywania czosnku. Aby zamaskować zapach czosnku najczęściej zaleca się żucie zielonej natki pietruszki, a także popicie czosnku jogurtem lub mlekiem. Skuteczna ma być także odrobina czerwonego wina, goździki lub miód.

Preparaty czosnkowe różnią się między sobą sposobem przygotowania.

Czosnek w tabletkach to zwykle wysuszone ząbki czosnku w połączeniu z ziołami mającymi zamaskować zapach (np. pokrzywą)

Macerat czosnku – czosnek jest najpierw zanurzony w oleju, do którego przechodzą substancje czynne. Następnie po odcedzeniu olej jest kapsułkowany.

Wyciąg z czosnku (zwykle standaryzowany) – sproszkowane główki czosnku, standaryzowane na zawartość substancji czynnej. Wyciąg w kapsułkach o określonej ilości substancji czynnych (standaryzowany). Producent podaje ile w kapsułce jest składników odpowiadających za działanie preparatu.

Olejek czosnkowy – najbardziej wartościowy i skoncentrowany wyciąg z czosnku. Czysty olejek z czosnku (w odróżnieniu od maceratu czosnkowego, który zawiera tylko ok. 0,1-0,36% czystego olejku) zawiera skoncentrowane substancje czynne.

____________________________________________________________________________________________________________________________

Zainteresował Cię artykuł? Otrzymuj najświeższe informacje prosto na swój adres e-mail. Zapisz się do naszego Newslettera na stronie głównej.

Kliknij ten link by się zapisać.

Nie lubimy spamu tak jak Ty. Nikomu nie udostępniamy adresów e-mail. Zawsze możesz zrezygnować z otrzymywania wiadomości klikając w link.